Skóra jest największym organem w organizmie człowieka i jednocześnie jedną ze struktur najbardziej narażonych na uszkodzenia. Na skórze też objawia się wiele zaburzeń toczących się we wnętrzu naszego ciała. Szczególnie uciążliwe mogą się okazać zmiany skórne na twarzy i szyi, gdyż najtrudniej jest je ukryć. Niekiedy jednak takie zmiany to nie tylko defekt kosmetyczny, ale stan wymagający leczenia. Czym właściwie są zmiany skórne twarzy i szyi i jakie ich rodzaje wyróżniamy? Dlaczego powstają? W jaki sposób się je leczy i na co należy wówczas uważać? Czy każda zmiana pojawiająca się na skórze powinna zostać usunięta?
Zmiany skórne twarzy i szyi – przyczyny powstawania
Pod pojęciem zmian skórnych może się kryć właściwie każda odbiegająca od prawidłowej struktura zaburzająca koloryt, bądź powierzchnię naskórka. Równie różnorodne są przyczyny ich powstawania, które mogą wywodzić się z czynników zewnętrznych (np. przebarwienia posłoneczne) lub być reakcją na nieprawidłowe funkcjonowanie organizmu. Dodatkowo, niektóre zmiany skórne twarzy i szyi mogą być uwarunkowane genetycznie, a inne mieć podłoże nabyte. Poznanie przyczyn powstawania takich dermatoz jest kluczowe w planowaniu skutecznej terapii. Do najczęściej występujących czynników determinujących rozwój patologicznych struktur na skórze należą przede wszystkim:
- infekcje bakteryjne (np. czyraki i zapalenie mieszków włosowych),
- infekcje wirusowe (np. brodawki, kłykciny kończyste wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego),
- reakcje alergiczne (np. grudki, wysypka, rumień),
- choroby pasożytnicze (np. grudki, nadżerki, wypryski),
- choroby autoimmunologiczne (np. łuska, liszaj, pęcherze),
- brak równowagi hormonalnej (np. włókniaki, zmiany pigmentacyjne).
Przyczyny występowania zmian skórnych twarzy i szyi wpływają często także na to, w jakim obszarze ciała dermatoza zostanie zauważona. Okazuje się bowiem, że niektóre zmiany umiejscawiają się przede wszystkim na dłoniach, tułowiu czy na przykład skórze głowy. Inne szczególnie często atakują twarz i szyję pacjenta, co zwykle stanowi dla niego istotny problem natury estetycznej, a nawet doprowadzają do problemów o podłożu psychologicznym. Dlatego niezwykle ważne jest prawidłowe zdiagnozowanie podłoża występowania zmian skórnych na twarzy i wdrożenie odpowiedniej terapii dermatologicznej lub z wykorzystaniem metod dostępnych w ramach zabiegów medycyny estetycznej.
Rodzaje zmian skórnych twarzy i szyi
Do najczęściej występujących zmian skórnych twarzy i szyi należą brodawki, przebarwienia i znamiona oraz włókniaki. Warto przyjrzeć się bliżej rodzajom tych dermatoz, aby zrozumieć mechanizm ich powstawania, prawidłowo rozróżniać ich morfologię i wiedzieć, kiedy zmiana skórna stanowi jedynie problem estetyczny, a kiedy może zagrażać naszemu zdrowiu. Bez względu na rodzaj dermatozy, jej ewentualne usunięcie należy zawsze skonsultować z lekarzem dermatologiem lub lekarzem medycyny estetycznej (jeżeli zmiana będzie nadawała się do usunięcia metodami oferowanymi przez tę dziedzinę). Do zmian skórnych twarzy i szyi zaliczamy zatem między innymi:
- brodawki,
- przebarwienia i znamiona,
- włókniaki.
Brodawki
Przyczyną ich powstawania jest zasadniczo zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego. Występuje jednak sporo podtypów brodawek, które zlokalizowane są na różnych częściach ciała. Zwykle przyjmują one formę twardych grudek (guzków) o szorstkiej powierzchni, zazwyczaj w kolorze skóry lub o nieco ciemniejszej barwie. Brodawki twarzy należą do tych zmian skórnych, które najczęściej konsultowane są z lekarzem dermatologiem celem ich usunięcia. Stanowią zwykle widoczny defekt estetyczny nieakceptowany przez pacjenta. W terapii brodawek twarzy jednym z najważniejszych aspektów, jest zadbanie o brak widocznych blizn po usunięciu zmiany.
Przebarwienia i znamiona
Przebarwienia i znamiona to zmiany skórne twarzy i szyi w postaci przebarwień najczęściej powstają na skutek nieustabilizowanej gospodarki hormonalnej. Może na nie wpływać także ekspozycja na promienie słoneczne lub przebyta ciąża. Choć zwykłe zmiany pigmentacyjne nie zagrażają zazwyczaj zdrowiu pacjenta, to często stanowią powód do jego obniżonej samooceny. Dlatego też po ustaleniu podłoża wystąpienia przebarwień i konsultacji z lekarzem medycyny estetycznej, pacjenci decydują się zwykle na ich usunięcie. W przypadku znamion pojawiających się na skórze twarzy i szyi najważniejsza jest diagnostyka pod kątem nowotworowym. Jeżeli w jej toku okaże się, że zmiany nie są groźne, także można zaplanować z lekarzem ich redukcję.
Włókniaki
Są to łagodne nowotwory tkanki łącznej, których powstawanie najczęściej uwarunkowane jest genetycznie. Pojawiają się zwykle w miejscach szczególnie narażonych na otarcia i przybierają formę miękkich (rzadziej twardych) narośli. Najczęściej występują włókniaki w kolorze skóry lub nieco ciemniejszym. Z perspektywy wskazań medycznych, włókniaków zazwyczaj nie kwalifikuje się do usuwania. Czasem jednak mogą stanowić krępujący defekt estetyczny. Wówczas nic nie stoi na przeszkodzie, aby w konsultacji z lekarzem zaplanować zabiegi mające na celu usunięcie tych zmian.
Sposoby leczenia zmian skórnych na szyi i twarzy
Zmiany skórne twarzy i szyi zazwyczaj traktowane są przez pacjentów w kategoriach uciążliwego problemu estetycznego. Obniża on wówczas ich samoocenę, a w niektórych przypadkach powoduje nawet społeczne wykluczenie. Pierwszą i naturalną reakcją osób borykających się z takimi zmianami, jest podejmowanie samodzielnych prób ich usunięcia domowymi sposobami. Niestety, niektóre dermatozy mają charakter nawracający. Sprawia to, że ich usunięcie nigdy nie stanowi końca walki z ich występowaniem w określonych partiach twarzy i ciała. W zależności od rodzaju i charakteru zmiany skórnej do najczęściej stosowanych metod ich leczenia zalicza się między innymi:
- kremy i maści,
- laseroterapia,
- elektrokoagulacja,
- krioterapia.
Kremy i maści
Najczęściej stosuje się je w przypadku terapii usuwania przebarwień. Wówczas zawierają one takie substancje jak retinol, witamina C i kwas mlekowy, czy azelainowy, które powodują redukcję zmienionego dermatozą naskórka. Kremy i maści stosuje się także w terapii brodawek, jednak należy tu uważać na rodzaj substancji aktywnych. Niektóre z nich nie powinny być stosowane w okolicach twarzy i szyi. Dzieje się tak z powodu możliwości zniszczenia także zdrowej tkanki skórnej znajdującej się wokół zmiany. Obecnie wykorzystuje się jednak preparaty oparte na lekach przeciwwirusowych. Potrafią skutecznie usunąć brodawkę nie ingerując w strukturę skóry, która ją otacza.
Laseroterapia zmian skórnych
Laserowe usuwanie zmian skórnych to jedna z najbardziej skutecznych metod leczenia brodawek, włókniaków, łagodnych znamion i innych zmian skórnych twarzy i szyi. Zabieg wykonuje lekarz dermatolog w znieczuleniu miejscowym, co sprawia, że procedura jest właściwie bezbolesna. Dodatkowo, nie wymaga rekonwalescencji, a jedynym wskazaniem jest unikanie po zabiegu ekspozycji na promienie słoneczne. Ogromną zaletą precyzyjnego usuwania zmian skórnych twarzy i szyi przy użyciu lasera, jest zminimalizowanie ryzyka powstania blizn.
Elektrokoagulacja brodawek i włókniaków
Metoda usuwania brodawek i włókniaków polegająca na wystawieniu zmian skórnych na działanie prądu o wysokiej częstotliwości. Uszkadza on białka budujące te zmiany. Dzięki temu możliwe jest łatwe usunięcie brodawki lub włókniaka bez ryzyka powstania blizn, czy trwałych przebarwień. Obecnie, w zależności od wielkości zmiany, elektrokoagulację wykonuje się najczęściej w znieczuleniu miejscowym. Należy jednak liczyć się nawet z kilkudniową rekonwalescencją ze względu na możliwość wystąpienia obrzęku, bólu, zasinienia, a także drobnych ran.
Krioterapia – sposób na brodawki i włókniaki
Sposób na usuwanie brodawek i włókniaków za pomocą wymrażania ciekłym azotem o temperaturze około -140 stopni Celsjusza. Krioterapia jest zabiegiem bezpiecznym (nawet dla kobiet w ciąży i dzieci). Sposób jej wykonania lekarz dobiera indywidualnie do wielkości zmiany skórnej. Zaletą krioterapii jest minimalizacja ryzyka pozostawienia blizn po usunięciu włókniaka lub brodawki.
Wśród metod usuwania zmian skórnych nadal stosuje się również zabiegi chirurgiczne. Nie zaleca się ich jednak w przypadku brodawek, czy włókniaków zlokalizowanych w obrębie twarzy. W tym przypadku mogą pozostawiać nieestetyczne blizny, a nawet w przypadku wystąpienia u pacjenta predyspozycji – bliznowce.
Czy każdą zmianę skórną należy leczyć?
Usuwanie zmian skórnych twarzy i szyi ma w znakomitej większości przypadków charakter estetyczny. Oznacza to, że zazwyczaj takie zmiany nie posiadają medycznych wskazań do zastosowania na nich terapii. Zdarza się jednak, że umiejscowienie zmiany (na przykład na linii włosów, czy w miejscu krawędzi kołnierzyka) może powodować jej podrażnienie. Nierzadko przyczynia się to do powstania stanu zapalnego. Wówczas usunięcie takich dermatoz jest jak najbardziej wskazane. Jednak nawet jeśli zmiana skórna przeszkadza pacjentowi jedynie w obszarze estetyki, nadal warto działać. Należy udać się na konsultację z lekarzem dermatologiem i omówić dostępne możliwości terapii. Podniesienie samooceny i tym samym komfortu życia jest nie mniej ważne niż zdrowie w ujęciu fizycznym.
