Niezwykłym paradoksem występującym w obszarze zabiegów kosmetologicznych jest fakt, że pomimo fundamentalnej roli, jaką w ludzkim ciele odgrywają stopy, ich pielęgnacja cieszy zdecydowanie mniejszym zainteresowaniem niż na przykład dbanie o skórę twarzy. Tymczasem to właśnie stopy narażone są na szereg urazów, zwyrodnień, czy chorób i to one wymagają szczególnej pielęgnacji. Nauką skupiającą zagadnienia związane z tym obszarem jest podologia. Jaki jest jednak dokładny zakres aspektów, którymi zajmuje się ta dziedzina? Kim jest podolog i jakie zabiegi wykonuje? Kto powinien skorzystać z profesjonalnych zabiegów podologicznych i jak wybrać dobrego podologa?
Podologia – co to za dziedzina i jakie zagadnienia obejmuje?
W języku greckim słowo podos oznacza stopę, natomiast logos – naukę. To właśnie z połączenia tych dwóch słów, powstał termin “podologia”, w wolnym tłumaczeniu oznaczający naukę o stopach. Co ciekawe, historia tej dziedziny jest naprawdę długa, a zainteresowanie dbałością o dobrostan stóp bynajmniej nie jest zjawiskiem nowym. Już w starożytnym Egipcie czy Rzymie zaczęły się bowiem rozwijać usługi mające na celu przynosić ulgę w takich schorzeniach stóp, jak choćby rozległe, bolesne odciski czy grzybicze zmiany występujące w obrębie paznokci. W historii nowożytnej natomiast trzeba wyróżnić koniec XIX wieku, kiedy to w Stanach Zjednoczonych doszło do zalegalizowania pierwszego towarzystwa podologicznego. W Polsce rozwój tej dziedziny przypada natomiast na początki XIX wieku. Niestety, następujące w kolejnych dziesięcioleciach wojny światowe oraz rozwój socjalizmu, skutecznie zahamowały zainteresowanie specjalistyczną pielęgnacją stóp na terenie Polski.
Podologia rozwija się obecnie w bardzo dynamicznym tempie. Rosnąca świadomość istotności dbania o dobrostan stóp sprawia, że coraz więcej osób oprócz pedicure klasycznego, czy hybrydowego, decyduje się na kontrolę kondycji swoich stóp w specjalistycznym gabinecie podologicznym. Okazuje się bowiem, że podologia obejmuje nie tylko, jak się powszechnie uważa problemy dermatologiczne dotykające stopy, ale uwzględnia w tym kontekście dokonania także takich nauk, jak osteologia, ortopedia, miologia, flebologia, angiologia, neurologia, czy limfologia. Tylko tak szeroki zakres wiedzy na temat aspektów wzajemnego wpływu zagadnień z powyższych dziedzin, pozwala podologowi na skuteczne diagnozowanie i wdrażanie terapii w schorzeniach stóp. W tym miejscy należy również zaznaczyć, że w najlepszych klinikach podolodzy ściśle współpracują z lekarzami dermatologami czy flebologami tak, aby zapewnić swoim pacjentom najwyższy standard tarapii.
Kim jest podolog?
Specjalistą wykwalifikowanym w dziedzinie podologii, jest podolog. W Polsce zawód ten jest od 2015 roku zaliczany do zawodów paramedycznych, “praktykujących niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii”. W przypadku wielu wysoko wykształconych w tym kierunku osób, stanowi to klasyfikację zdecydowanie krzywdzącą. Podolog z założenia zajmuje się diagnozowaniem i terapią zmian skórnych na stopach oraz schorzeń występujących w obrębie płytki paznokciowej. Celem holistycznego podejścia do problemów, z którymi pacjenci zgłaszają się do podologa, musi on jednak posiadać dużo bardziej rozległą wiedzę, wykraczającą poza zakres dermatologii.
Przyczyną, dla której podolog nie jest uznawany w Polsce za zawód medyczny może być fakt, że wiele osób używa tego tytułu w sposób nieuprawniony i nie mający pokrycia w rzeczywistości. Najczęściej są to osoby, które ukończyły jedynie podstawowe kursy podologiczne, które nigdy nie dostarczą takiego zakresu wiedzy i metodologii postępowania, jak specjalistyczne studia wyższe. Niestety, sytuacja ta wynika z braku uregulowań prawnych dotyczących zawodu podologa w Polsce.
Zważywszy na niedostatki wiedzy u osób, które otwierają gabinety podologiczne będąc jedynie absolwentami kursów o bardzo okrojonym zakresie zagadnień, pacjenci mogą wynosić z wizyt negatywne doświadczenia i tracić zaufanie do specjalistów podologii. Jest to oczywiście niezwykle krzywdzące w odniesieniu do podologów, którzy poświęcili lata na naukę zawodu oraz zgłębienie wszelkich niezbędnych aspektów medycznych decydujących o postawieniu prawidłowej diagnozy i wdrożeniu efektywnej terapii. Warto zatem weryfikować wykształcenie podologa tak, aby zapewnić sobie najwyższy standard usług wynikających z jego wiedzy i doświadczenia.
Podolog – jakie zabiegi wykonuje?
Zasadniczo zakres schorzeń, z jakimi pacjenci zgłaszają się do gabinetów podologicznych, można podzielić na dwie grupy: problemów skórnych na stopach oraz zmian patologicznych występujących w obrębie płytki paznokci. W praktyce jednak podolog może pomóc także w przypadłościach ortopedycznych znajdujących się w mniej zaawansowanym stadium, niewymagającym interwencji lekarza ortopedy. Świetnym przykładem jest haluks palucha, gdyż podolog może bardzo skutecznie zahamować rozwój tego schorzenia i wprowadzić w tym zakresie efektywną profilaktykę. Od wykonania dedykowanej ortezy, czy wkładek ortopedycznych, poprzez taping i ćwiczenia poprawiające umięśnienie stóp, na zaleceniach pielęgnacyjnych kończąc. Do najbardziej popularnych jednak schorzeń, z którymi pacjenci zgłaszają się do podologów należą między innymi:
- zrogowacenia, odciski, modzele, nagniotki – są to pogrubienia kolczystej i rogowej warstwy naskórka. Powstają one najczęściej stopniowo, w wyniku długotrwałego działania siły mechanicznej, zwykle nacisku nieodpowiednio dobranego obuwia. W terapii tych zmian podolog usuwa nawarstwiony naskórek za pomocą frezarki, lasera CO2 lub metodą chirurgiczną za pomocą skalpela;
- pękające pięty – często jest to nie tylko defekt estetyczny, ale może przekształcić się także w niezwykle bolesną przypadłość, utrudniającą poruszanie się. Dodatkowo, przez przerwany naskórek do krwi mogą wnikać bakterie i grzyby. W terapii pękających pięt warto działać jak najszybciej i poddać się terapii podologicznej. Najczęściej stosuje się wówczas cały szereg zabiegów zmiękczających naskórek, usuwających jego zrogowaciały nadmiar, a także dobiera się specjalistyczne maści, mające na celu przywrócenie prawidłowej struktury skóry na piętach;
- stopa cukrzycowa – osoby borykające się z cukrzycą często wykazują szczególne potrzeby w zakresie pielęgnacji stóp. Leczenie stopy cukrzycowej wymaga od podologa rozległej wiedzy w obszarze choćby neurologii, czy limfologii. Specjalistyczna, skrupulatna pielęgnacja stóp osób cierpiących na cukrzycę może zapobiec intensywnemu nawarstwianiu się naskórka, jego bolesnym pęknięciom, a także działać profilaktycznie w kontekście zaburzeń neurologicznych czy zaburzeń krążenia krwi w stopach;
- grzybica paznokci – podolodzy, którzy korzystają w swojej pracy z najnowszych osiągnięć nauki, w terapii grzybicy paznokci stosują najczęściej wiązkę lasera, która działa grzybobójczo, a także pobudza komórki do odnowy i stymuluje odrost zdrowej płytki paznokciowej;
- wrastające paznokcie – to stosunkowo częsta przypadłość, która może powodować znaczne dolegliwości bólowe związane z wrastaniem paznokci i utrudniać tym samym chodzenie. W predyspozycjach do wrastających paznokci warto pozostawać pod opieką podologa, który w profesjonalny sposób dobierze odpowiednią terapię , a w razie potrzeby zastosuje specjalne klamry na wrastające paznokcie.
Opisane powyżej przypadłości, z którymi borykają się pacjenci podologiczni nie wyczerpują oczywiście całego zakresu schorzeń w tym kontekście. W gabinetach podologów można bowiem leczyć nadmierną potliwość stóp, zrekonstruować płytkę paznokciową, poddać się terapii onycholizy, czy wykonać podstawowy zabieg podologiczny polegający na specjalistycznym wyfrezowaniu stóp i paznokci, odpowiednim przycięciu płytki i zastosowaniu profesjonalnych preparatów pielęgnacyjnych bądź leczniczych.
Jak wybrać podologa?
Podstawowym aspektem, jaki należy wziąć pod uwagę w trakcie wyboru gabinetu podologicznego, są kwalifikacje i doświadczenie pracujących w nim specjalistów. W związku ze wspomnianym wcześniej brakiem uregulowania zawodu podologa, łatwo jest trafić na osobę, która zdecydowanie nie powinna nazywać siebie tym mianem. Wówczas nietrudno o błędnie postawioną diagnozę, brak aseptyki i źle przeprowadzone zabiegi, co będzie skutkowało dalszym rozwojem choroby, a nawet pogorszeniem obecnego jej stadium. Dobrego podologa można natomiast rozpoznać po wnikliwie przeprowadzonym wywiadzie dotyczącym problemów ze zdrowiem, stosowaniu nowoczesnych rozwiązań z dziedziny podologii, często wynikającym z przebytych szkoleń, kursów dodatkowych, czy sympozjów. Dodatkowo, dobry podolog to taki, który do problemu pacjenta podchodzi holistycznie, bada jego nawyki związane z samodzielną pielęgnacją stóp i paznokci, czy sposób chodzenia, a nawet doboru obuwia. Edukowanie pacjenta w tych ważnych aspektach, to cecha profesjonalnego podologa.
Zabiegi podologiczne – dla kogo?
Pacjentami gabinetów podologicznych są najczęściej osoby, które w wyniku predyspozycji genetycznych, bądź nieprawidłowej pielęgnacji cierpią z powodu schorzeń stóp i płytki paznokciowej. Często są to osoby, które w życiu zawodowym narażone są na urazy organu ruchu, bądź choćby infekcje grzybicze czy wirusowe. Mowa tu choćby o ratownikach wodnych bądź sportowcach. Z terapii w gabinecie podologa korzystają także kobiety, które nie wyobrażają sobie życia bez wysokich obcasów. Takie obuwie niestety często deformuje stopy i powoduje na nich otarcia czy odciski. Pacjentami podologów są wreszcie osoby cierpiące na cukrzycę, gdyż wymagają oni profesjonalnej pielęgnacji stóp. Tym niemniej warto, aby każdy kto dba o swoje zdrowie, choć raz udał się na konsultację do podologa i dowiedział się, jak prawidłowo dbać o podstawę ludzkiego ciała, jaką są stopy.
