Jedną z najnowszych metod terapii oznak starzenia się skóry, walki z łysieniem, czy też leczenia urazów i zaburzeń ortopedycznych, jest wykorzystanie w tym celu osocza bogatopłytkowego z własnej krwi pacjenta. Oznacza to, że jedna z najbardziej skutecznych obecnie form terapii oparta jest na substancji, którą każdy z nas posiada w swoim organizmie. Czym jest tak naprawdę osocze bogatopłytkowe? W jaki sposób można je wykorzystać? Na jakie efekty można liczyć w terapii osoczem bogatopłytkowym i czy trzeba bać się ewentualnych powikłań? Sprawdźmy!
Co to jest osocze bogatopłytkowe?
Osocze bogatopłytkowe, inaczej PRP (Platelet Rich Plasma) to preparat krwiopochodny, zawierający skoncentrowane płytki krwi (PLT – Platelets) zawieszone w niewielkiej ilości osocza.
Jak pozyskuje się osocze? Z pobranej od pacjenta krwi obwodowej. Na skutek jej wirowania, wyodrębnione zostają poszczególne składniki morfotyczne w zależności od ich ciężaru. Dochodzi wówczas do zagęszczenia koncentracji płytek krwi.
Uzyskane osocze bogatopłytkowe charakteryzuje się kilkukrotnie wyższym (3-4 razy) stężeniem płytek, niż ma to miejsce w przypadku osocza znajdującego się we krwi pacjenta. Taka koncentracja PLT wiąże się ze zwiększoną ilością czynników wzrostu GFs (Growth Factors), które są niezbędne w procesie regeneracji tkanek. To właśnie ta funkcja jest kluczową w odniesieniu do wszelkich zastosowań osocza bogatopłytkowego.
Tajemnica skuteczności osocza bogatopłytkowego
Dlaczego osocze bogatopłytkowe jest szczególnie skuteczne w szerokim kontekście terapii wdrażanych zarówno w medycynie estetycznej, ortopedii oraz jak się okazuje również w leczeniu ciężkich postaci chorób wirusowych?
Chodzi tu oczywiście o mechanizm działania PRP, które stymuluje komórki organizmu do szybszej regeneracji, wymiany, a także usprawnia ich pracę. Skoncentrowane płytki krwi znajdujące się w osoczu bogatopłytkowym wywołują naturalne, fizjologiczne reakcje, które między innymi sprawiają, że tkanki goją się i regenerują w szybszym tempie. Właśnie takie właściwości osocza bogatopłytkowego pozwalają na jego skuteczne zastosowanie w szerokim spektrum dziedzin.
Osocze bogatopłytkowe – dla kogo?
Dla jakich pacjentów w szczególności polecana jest jednak terapia z użyciem PRP? Osocze bogatopłytkowe jako substancja autologiczna może zostać z powodzeniem wykorzystania w powstrzymaniu starzenia skóry i to z tą dziedziną najczęściej jest obecnie kojarzona.
W obszarze medycyny estetycznej terapia osoczem bogatopłytkowym jest polecana między innymi tym pacjentom, którzy wykazują nadwrażliwość na działanie toksyny botulinowej (botoksu), a chcieliby poddać się takim zabiegom, jak na przykład korekcja zmarszczek.
Osocze bogatopłytkowe a korekcja zmarszczek
Co ważne, z takiej terapii mogą skorzystać nie tylko osoby, którym zależy na spłyceniu linii mimicznych znajdujących się wokół oczu, ust, na czole, policzkach, czy przy nosie, ale także zmarszczek zlokalizowanych w obrębie szyi, dekoltu, a nawet dłoni. Lekarze wykonujący zabiegi z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego, przy po mocy cienkich igieł wstrzykują substancję wzdłuż zmarszczek i bruzd, a zatem w miejsca, w których należy pobudzić komórki do produkcji nowych włókien kolagenowych.
Osocze bogatopłytkowe na wypadające włosy
Osocze bogatopłytkowe dedykowane jest także pacjentom borykającym się z problemem nadmiernie wypadających włosów, gdyż PRP stymuluje wzrost owłosienia skóry głowy i wspiera proces jego zagęszczania. Co więcej, zabieg ten zalecany jest osobom po przeszczepach włosów – można go bezpiecznie przeprowadzić nawet po miesiącu.
Osocze bogatopłytkowe dla pacjentów ortopedycznych
Wskazanej terapii osoczem bogatopłytkowym mogą się poddać osoby borykające się z różnymi schorzeniami narządu ruchu, np. chorobami kolan, bioder, barków, a nawet drobnych stawów znajdujących się w dłoniach i stopach. Wdrożenie zabiegów z użyciem osocza bogatopłytkowego daje pacjentom ortopedycznym znacznie większe szanse na zregenerowanie uszkodzonych ścięgien czy więzadeł.
Leczenie infekcji wirusowych
Ostatnie miesiące pokazały również, że osocze bogatopłytkowe (PRP) może w pewnym stopniu przyczyniać się do ratowania ludzkiego życia. Pacjenci ciężko przechodzący zakażenie wirusem SARS-CoV-2, którym podano osocze ozdrowieńców, a więc osób, które infekcję mają już za sobą, wykazywali mniejszą śmiertelność niż pozostali zakażeni.
Inne zastosowania
Przedstawione wyżej przykłady to oczywiście nie jedyne wskazania do zastosowania osocza bogatopłytkowego. Zabiegi z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego dedykowane są również pacjentom chirurgicznym (chirurgia jamy ustnej, chirurgia twarzowo-szczękowa), ale także tym osobom, które dotknięte są zespołem trudno gojących się ran (stopa cukrzycowa), czy oparzeń.
Osocze bogatopłytkowe w medycynie estetycznej
Preparaty krwiopochodne wykorzystywane są w różnych gałęziach medycyny, również estetycznej, już od lat. Jednak to opracowanie nowych metod pozyskiwania osocza bogatopłytkowego otworzyło możliwości popularyzacji zabiegów z wykorzystaniem PRP w terapiach anti-aging.
To właśnie formy wytwarzania osocza są w tym kontekście kluczowe, gdyż nieumiejętne przeprowadzenie tej procedury może przyczynić się do utraty składników aktywnych (czynników wzrostu GFs) w preparacie i tym samym zniwelować jego skuteczność.
Obecnie w gabinetach medycyny estetycznej korzysta się z gotowych zestawów, za pomocą których można uzyskać do 5 ml osocza bogatopłytkowego, a więc takiego, które zawiera minimum 1 mln płytek krwi na 1 mm3.
Mezoterapia igłowa osoczem bogatopłytkowym
Jednym z najpopularniejszych zabiegów z użyciem osocza bogatopłytkowego wykonywanym w medycynie estetycznej, jest mezoterapia osoczem bogatopłytkowym. Jest to tak zwany wampirzy lifting. Procedura ta pomaga walczyć symptomami wskazującymi na postępujące procesy starzenia się skóry, dlatego przeznaczona jest przede wszystkim dla cer dojrzałych z widoczną utratą gęstości skóry i jej jędrności. Celem jest nie tylko spłycenie zmarszczek, ale również ujednolicenie kolorytu skóry poszarzałej.
Zabieg osoczem bogatopłytkowym rozpoczyna pobranie własnej krwi pacjenta z dołu łokciowego oraz odwirowanie jej przez pielęgniarkę. Następnie specjalista wstrzykuje preparat w twarz, szyję i dekolt pacjenta otrzymanym uprzednio osoczem bogatopłytkowym. Zabieg wykonywany jest po nałożeniu maści ze znieczuleniem, dlatego jego bolesność należy do znikomych.
Procedurę mezoterapii osoczem bogatopłytkowym należy powtórzyć minimum trzykrotnie w odstępach co 4 tygodnie. Należy pamiętać, że dzięki zastosowaniu preparatu autologicznego stymulującego regenerację tkanek, efekty zabiegu będą trwałe, jednak trzeba na nie poczekać.
Osocze bogatopłytkowe a leczenie łysienia
Medycyna estetyczna to nie tylko zabiegi redukujące procesy starzenia się skóry, ale także leczenie konkretnych schorzeń, takich jak na przykład łysienie.
W tym obszarze zabieg z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego jest także nie do przecenienia. Mezoterapia osoczem w leczeniu łysienia ma na celu stymulowanie komórek do szybszej regeneracji, co w tym przypadku przekłada się na porost włosów poprzez pobudzenie czynników wzrostu oraz zapobieganie ich nadmiernemu wypadaniu.
Zastosowanie zabiegu osoczem bogatopłytkowym pozwala pacjentom uniknąć bądź znacznie odsunąć w czasie decyzję o wykonaniu przeszczepu włosów, który jest istotnie droższym zabiegiem niż mezoterapia osoczem.
Procedura polega na śródskórnym podaniu preparatu z osoczem bogatopłytkowym w miejsca szczególnie dotknięte łysieniem, a więc przede wszystkim skórę głowy w miejscach, w których tworzą się np. pierwsze zakola, a także z tyłu oraz na czubku głowy. Dzięki terapii osoczem bogatopłytkowym, skóra głowy staje się bardziej odżywiona, a proces wzrostu włosów – pobudzony.
Zabieg w zależności od zaawansowania łysienia należy powtórzyć od 3 do 6 razy i niekiedy rozszerzyć o padanie ampułek witaminowych. Pierwsze efekty zauważalne są już po 14 dniach od zabiegu, natomiast na pełne trzeba poczekać do 3 miesięcy.
Inne zastosowania osocza bogatopłytkowego z krwi pacjenta
Osocze bogatopłytkowe znajduje zastosowanie w wielu gałęziach medycyny, o czym wspominaliśmy już wcześniej. Po raz pierwszy preparat z PRP został zastosowany w 1987 roku w operacji kardiochirurgicznej, co pozwoliło na znaczne zmniejszenie zapotrzebowania na transfuzję krwi podczas zabiegu.
Do dziedzin medycyny, w których osocze bogatopłytkowe jest szczególnie często wykorzystywane, należy chirurgia twarzowo-szczękowa. Najczęściej PRP stosuje się tu w celu przyspieszenia regeneracji i zagęszczenia komórek po przeszczepach kostnych, np. w rekonstrukcji szczęki.
W ostatnich latach osocze bogatopłytkowe cieszy się jednak szczególnie dużym zainteresowaniem wśród pacjentów ortopedycznych i korzystających z osiągnięć medycyny sportowej.
Osocze bogatopłytkowe w ortopedii i medycynie sportowej
Osocze bogatopłytkowe jest szeroko stosowane w ortopedii i medycynie sportowej, jako doskonały środek wspomagający gojenie uszkodzonych mięśni, ścięgien, kości i stawów. Coraz częściej PRP przynosi ulgę pacjentom cierpiącym na choroby zwyrodnieniowe, czy przewlekłe stany przeciążeniowe stawów.
Preparaty z osoczem przyspieszają także regenerację tkanek po operacjach uszkodzonych łąkotek czy więzadeł. PRP może spełniać wskazane funkcje dzięki obecności wspomnianych wcześniej czynników wzrostu (peptydów):
- płytkowych (PDGF),
- insulinopodobnych (IGF-1),
- fibroblastów (FGF).
W jaki sposób wskazane czynniki wspierają leczenie rekonwalescencję pacjentów ortopedycznych? Przede wszystkim wraz z innymi składnikami bioaktywnymi biorą udział w usuwaniu martwiczej tkanki i regeneracji struktur anatomicznych w organizmie. Dochodzi do tego poprzez przyciąganie przez wymienione substancje mezenchymalnych komórek macierzystych, osteoblastów oraz makrofagów.
Covid-19 – czy możliwe jest leczenie z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego?
Ostatni rok zmusił niemal cały świat do walki z konsekwencjami zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Choroba wywoływana przez ten wirus, a więc COVID-19, pośrednio lub bezpośrednio pozbawiła życia już ponad 1,6 mln ludzi na całym globie. W toku walki z tragicznymi skutkami rozprzestrzeniania się koronawirusa, naukowcom udało się ustalić, że podawanie pacjentom osocza z krwi ozdrowieńców, może znacznie zwiększyć ich szansę na przeżycie choroby.
W przypadku osób przechodzących infekcję w łagodniejszy sposób zaobserwowano natomiast, że osocze ozdrowieńców pomaga im wytworzyć większą ilość przeciwciał i szybciej zwalczyć chorobę. Niestety, skuteczność terapii osoczem ozdrowieńców w COVID-19 uzależniona jest od cech osobniczych pacjenta, stopnia zaawansowania infekcji oraz występowania ewentualnych chorób współistniejących.
Wskazania i przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu
Wskazaniami do wykonania zabiegu są przede wszystkim pierwsze oznaki starzenia skóry, pozbawiona blasku skóra, nadmierne wypadanie włosów, czy też brak efektów leczenia łysienia. Do głównych przeciwwskazań zaliczamy natomiast nowotwory, choroby krwi oraz choroby autoimmunologiczne.
Możliwe skutki uboczne stosowania osocza bogatopłytkowego
Osocze bogatopłytkowe jest substancją wykazującą wysoką skuteczność w terapiach wdrażanych w różnych dziedzinach medycyny. Pacjenci poddani leczeniu zazwyczaj odczuwają znaczną poprawę jakości życia poprzez pozbycie się dolegliwości bólowych bądź poprawę wyglądu. PRP jako substancja autologiczna jest także bezpieczne dla pacjenta i rzadko wykazuje działania niepożądane. Do sporadycznie występujących skutków ubocznych stosowania osocza bogatopłytkowego należą: ból po aplikacji zastrzyku, brak oczekiwanego działania, wystąpienie infekcji, zakrzepów, czy bliznowacenia. Działania niepożądane w terapii PRP należą jednak do rzadkości i zdecydowanie nie powinny odwodzić pacjentów od decyzji o poddaniu się leczeniu z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego.
